Zaad kwaliteit

Koorts: wanneer een man meer dan 38 graden koorts heeft, kan dit gevolgen hebben voor de kwaliteit van het zaad. Neem in dat geval contact op met het Centrum Voortplantingsgeneeskunde.

Roken en alcoholgebruik: Veel roken of het gebruik van veel alcohol is slecht voor de beweeglijkheid van het zaad. Probeer gedurende het IVF-traject zo weinig mogelijk te roken en te drinken.

Medicatiegebruik: bepaalde medicijnen kunnen een nadelige invloed hebben op de zaadkwaliteit. Geef altijd door aan het Centrum Voortplantingsgeneskunde of u medicijnen gebruikt en welke medicijnen dat zijn. De IVF-arts kan u vertellen of dat bepaalde medicijn nadelig is voor de zaadkwaliteit of niet.

Herhaalde blootstelling aan hoge temperaturen of chemische stoffen: wanneer u een beroep hebt waarbij u vaak wordt blootgesteld aan hoge temperaturen (bijvoorbeeld ovens) of chemische stoffen, kan dit nadelig zijn voor de zaadkwaliteit. Probeer dit zo veel mogelijk te vermijden.

Nee. Van geen enkel vitaminepreparaat is aangetoond dat het de zaadkwaliteit significant verbetert. Ook de combinatie zink met foliumzuur is niet bewezen werkzaam. Wees daarbij altijd op uw hoede wanneer u overweegt een voedingssupplement te gaan gebruiken.Gebruik het alleen wanneer u zeker weet wat er precies in zit en vergewis u ervan dat er geen schadelijke stoffen inzitten.

M.b.v. een microscoop wordt het aantal spermatozoa (zaadcellen) geteld die zich in een of meer hokjes bevinden van het telrooster van de microscoop. De omrekening van het aantal getelde spermatozoa naar het werkelijk aantal spermatozoa in het zaadmonster is mogelijk doordat het volume nauwkeurig bekend is. Er wordt onderscheid gemaakt tussen niet bewegende, bewegende en goed bewegende spermatozoa.

Ingevroren zaad is meestal minder goed beweeglijk dan vers zaad. Dit is het gevolg van het invriezen en vervolgens weer ontdooien. In het algemeen geldt: hoe beter bewegend het zaad, hoe beter de bevruchting. Met vers zaad zijn de resultaten inderdaad beter dan met zaad dat eerst ingevroren is geweest. Vandaar dat op de dag van de punctie de voorkeur uitgaat naar vers zaad. Soms is dit echter niet beschikbaar (bijvoorbeeld omdat de man bestraald is of chemotherapie heeft gehad als gevolg van kanker en het verse zaad daarom niet gebruikt mag worden) of vanwege productieproblemen op de dag van de punctie. Als u dit van tevoren ziet aankomen geef dit dan s.v.p. door aan het Centrum Voortplantingsgeneeskunde, zodat er tijdig een zaadmonster kan worden ingevroren.

In spermatozoa komen soms genetische afwijkingen voor, ongeacht of ze een normale vorm of een  afwijkende vorm hebben. De genetische afwijkingen die voorkomen in spermatozoa zijn in te delen in drie typen:
Type a) zijn afwijkingen waarvan de man drager is en die ook bij het kind tot afwijkingen zullen leiden.
Type b) zijn afwijkingen die spontaan ontstaan tijdens de vorming van de spermatozoa en die bij het kind tot afwijkingen zullen leiden.
Type c) zijn afwijkingen die spontaan ontstaan tijdens de vorming van de spermatozoa en die zullen leiden tot embryo's die niet in staat zijn om in een zwangerschap te resulteren. Er zijn aanwijzingen dat in spermatozoa met een sterk afwijkende kop iets vaker genetische afwijkingen van het type c) voorkomen.

Er zijn aanwijzingen dat in de groep mannen met zeer slecht zaad iets vaker mannen zijn die drager zijn van een genetische afwijking. Deze mannen weten dat vaak niet van zichzelf. Deze genetische afwijking zullen deze mannen via hun spermatozoa doorgeven aan hun kinderen en bestaat er een kans dat het kind een afwijking heeft. Om dit zo veel mogelijk te voorkomen wordt dan ook bij mannen met zeer slecht zaad vóór de IVF behandeling een genetisch onderzoek verricht.

In spermatozoa met een sterk afwijkende kop komen iets vaker genetische afwijkingen voor van het type c): afwijkingen die spontaan ontstaan tijdens de vorming van de spermatozoa en die zullen leiden tot embryo's die niet in staat zijn om in een zwangerschap te resulteren. ICSI zal altijd worden uitgevoerd met de spermatozoa uit het zaadmonster van de man die de meest normale vorm en beweeglijkheid hebben. Zijn er echter alléén maar spermatozoa aanwezig met een afwijkende vorm of beweeglijkheid, dan is er geen keuze en zullen deze gebruikt worden. Uit de op dit moment bekende gegevens van wetenschappelijk onderzoek is niet gebleken dat de kans op een afwijking van het kind groter is na ICSI met spermatozoa met een afwijkende vorm of beweeglijkheid. Wel is de kans op zwangerschap kleiner indien voor de ICSI spermatozoa met een sterk afwijkende kop gebruikt werden.

In elk zaadmonster komen niet bewegende spermatozoa voor. Indien meer dan de helft van de spermatozoa beweegt, is een zaadmonster (wat de beweeglijkheid betreft) normaal.